Przyszłość energetyki w Polsce kształtują światowe trendy dominujące dziś w branży energetycznej. Wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną i kryzys klimatyczny w naturalny sposób „wymuszają” na krajach europejskich rozbudowę i modernizację infrastruktury oraz sięganie do czystych źródeł energii i włączanie OZE do sieci przesyłowych i dystrybucyjnych. Polską energetykę czeka w najbliższych latach sporo wyzwań. Jakie są ryzyka i szanse?
Rynek energetyczny w Polsce musi ewoluować, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na prąd i zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych do atmosfery. Zagwarantowanie bezpieczeństwa energetycznego w kraju wymaga znaczącego wzrostu inwestycji w zakresie dostosowania rodzimych sieci energetycznych, a także samej struktury produkcji energii elektrycznej do standardów UE. Zwiększona konsumpcja energii powinna iść w parze z daleko idącymi zmianami. Powszechny uzysk energii z węgla musi być zastąpiony pozyskiwaniem energii z OZE. Niezbędne jest wzmożenie wykorzystania źródeł odnawialnych bazujących na systemach fotowoltaicznych oraz na technologii wiatrowej (w postaci farm wiatrowych stawianych zarówno na lądzie, jak i na morzu). Wszystko to wymaga od polskiej branży energetycznej czasu i pokonania pewnych ograniczeń.
W obliczu globalnego kryzysu klimatycznego głównymi źródłami energii stają się źródła odnawialne, jak energia wiatrowa.
Transformacja – ryzyka i zagrożenia w branży elektroenergetycznej
Uczestnicy rynku energii elektrycznej nie są obecnie w łatwej sytuacji – szczególnie sektor odpowiedzialny za budowę, rozbudowę i modernizację infrastruktury. Projekty energetyczne to projekty długoterminowe, realizowane zazwyczaj przez kilka lat, na co wpływa nie tylko ich etap wykonawczy, ale także żmudny i czasochłonny, poprzedzający go proces formalno-prawny, konieczny do przeprowadzenia przy każdej takiej realizacji. Inwestycjom elektroenergetycznym nie służy brak stabilności gospodarczej, z czym Polska (i nie tylko) obecnie się mierzy. Niestabilny rynek materiałów, trudno przewidywalny poziom cen stali, miedzi i innych surowców budowlanych plus wysoka inflacja, wpływająca między innymi na koszty pracy, nie ułatwiają transformacji rynku energetycznego w Polsce. Obecnie zagrożona jest rentowność niemalże każdego projektu. Do tego dochodzą powszechne w branży energetycznej trudności z dostępnością wysoko wykwalifikowanej kadry, która specjalizuje się w określonych obszarach elektroenergetyki. Dobrym przykładem jest tu między innymi rosnące zapotrzebowanie na doświadczonych specjalistów w zakresie, coraz częściej dziś wykorzystywanej, technologii HVDC, która ułatwia transgraniczne łączenie niekompatybilnych, krajowych systemów energetycznych oraz integrację różnych źródeł pozyskiwania energii elektrycznej w ramach jednej sieci.
Przeczytaj też: Zalety przesyłu prądu w systemie transmisji HVDC. Czy są też jakieś wady?
Jak z wyzwaniami radzi sobie Eltel Networks, zwiększając szanse powodzenia?
Uczestnictwo w transformacji i rozwoju rynku energetycznego w Polsce oraz podejmowanie realizacji trudnych inwestycji ułatwiają spółce Eltel Networks najwyższe, międzynarodowe standardy, według których firma pracuje od lat. Dotyczą one zarówno samego zarządzania projektem (certyfikacja IPMA), jak i polityki bezpieczeństwa pracy czy stosowanych na co dzień innowacyjnych rozwiązań technicznych. Inspekcje, oględziny i inwentaryzacje obiektów infrastruktury elektroenergetycznej oraz inne prace wykonywane są z użyciem dronów, co usprawnia realizację zadania i zwiększa poziom bezpieczeństwa. Diagnostykę obiektów czy ich wybranych elementów przeprowadza się przy pomocy termowizji przestrzennej. Te i inne narzędzia oraz sprawne zarządzanie pozwalają przyspieszyć prace, a niekiedy także zredukować koszty realizacji poszczególnych zadań inwestycyjnych. W działaniach związanych z zabezpieczeniami energetycznymi tworzonymi na poziomie lokalnym i wykorzystywaniem źródeł odnawialnych spółka też ma swój udział, budując magazyny energii elektrycznej w technologii 3S (Sun Smart Store). Eltel Networks, jako jedna z niewielu firm z tego sektora, ma również własne Centrum Szkoleniowe i prowadzi przez cały czas intensywną edukację kadry techników w celu bieżącego uzupełniania własnych zasobów wykonawczych, jak i wprowadzania do polskiej branży elektroenergetycznej dobrze przygotowanych do wykonywania swojej pracy monterów i elektromonterów.
Zobacz przy okazji: Usługi elektroenergetyczne – czym się kierować przy wyborze firmy
Teraźniejszość i przyszłość polskiej energetyki w liczbach
Udział węgla w produkcji energii na świecie i w kraju spada. W 2020 roku Polska zeszła z czarną energią w swoim miksie energetycznym do poziomu poniżej 70% i tendencja spadkowa, jeśli chodzi o energię z węgla, powinna się utrzymywać – zarówno z powodów ekologicznych, jak i ekonomicznych. Wzrasta z kolei znaczenie i udział w całkowitej krajowej produkcji energetycznej źródeł energii czystej. Dzieje się tak między innymi za sprawą prosumenckiej fotowoltaiki oraz elektrowni wiatrowych. Niestety rekordowe poziomy osiąga import energii elektrycznej w Polsce, który stanowi obecnie blisko 8% całego zużycia energii w kraju i procent ten może się zwiększać, bo popyt na prąd na rodzimym podwórku wciąż rośnie szybciej niż jego produkcja. Przyszłość wymaga zmian, które muszą się rozpocząć już dzisiaj. Niestety transformacja energetyczna wiąże się nie tylko z zaangażowaniem w ten proces wielu podmiotów, ale także ze znacznymi nakładami inwestycyjnymi. Ich skala od teraz do 2040 roku może sięgnąć mniej więcej 1 600 mld złotych.
Założenia (zobowiązania) polskiej polityki energetycznej są ambitne. Według Ministerstwa Klimatu i Środowiska w 2040 roku ponad połowę mocy zainstalowanych mają stanowić źródła zeroemisyjne, do czego szczególnie ma przyczynić się wdrożenie do krajowego systemu elektroenergetycznego morskiej energetyki wiatrowej oraz uruchomienie elektrowni jądrowej. Wśród kluczowych elementów PEP2040 (Polityka Energetyczna Polski 2040) wyróżnia się między innymi:
- zwiększenie udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto we wszystkich sektorach do poziomu co najmniej 23% (do 2030 roku),
- rozwój energetyki wiatrowej na morzu (osiągana moc na poziomie około 5,9 GW w 2030 oraz około 11 GW w 2040 roku),
- wzrost mocy zainstalowanych w fotowoltaice do 5-7 GW w 2030 i 10-16 GW w 2040 roku,
- udział węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej nieprzekraczający w 2030 roku 56%.
***
W związku z ostatnimi wydarzeniami na świecie i rozpoczętą 24 lutego 2022 r. inwazją Rosji na Ukrainę, światowa (a przede wszystkim europejska i w tym polska) polityka energetyczna ulegają dość gwałtownym przemianom. Zmieniające się warunki geopolityczne wymuszają przyspieszenie transformacji energetycznej i szybkie przemodelowanie systemu zarządzania energią w Polsce. Czas pokaże, czym zakończy się wojna – również ta gospodarcza w sektorze paliwowo-energetycznym, tymczasem... PSE, w związku z działaniami Rosji i zwiększonym ryzykiem cyberataków na polską infrastrukturę energetyczną, wdraża specjalne procedury, powołując sztaby kryzysowe, które czuwają nad bezpieczeństwem energetycznym kraju i potrafią odpowiednio zareagować w razie wystąpienia problemów.
Zobacz też: Blackout – zjawisko, którego nie unikniemy?
Autor: Krzysztof Lobert