Linie średniego napięcia a budowa domu
Budowa domu to cel wielu osób zainteresowanych podwyższeniem jakości życia. Przed realizacją inwestycji należy zwrócić szczególną uwagę na uzbrojenie zakupionej działki budowlanej, a więc wyposażenie gruntu w niezbędne przyłącza sieciowe, w tym energetyczne. Od napięcia linii przebiegającej przez działkę zależą rodzaje przyłączy budowlanych, z jakich będzie można korzystać. Bliskie sąsiedztwo linii energetycznych będzie miało wpływ na możliwość lokalizacji budynku mieszkalnego. Wiele osób może mieć także wątpliwości czy linie przesyłowe nie będą narażać ich zdrowia. Dlatego temu zagadnieniu warto przyjrzeć się bliżej.
Linie energetyczne: niezbędny element infrastruktury
Linie energetyczne to element krajobrazu każdego miejsca, w którym występuje infrastruktura energetyczna. Są niezbędne do realizacji usług polegających na przesyłaniu energii elektrycznej od elektrowni do odbiorców indywidualnych. Planując budowę domu, należy zapoznać się z rodzajami linii, przepisami obowiązującymi w naszym kraju oraz aspektami dotyczącymi zachowania wysokiego poziomu bezpieczeństwa. W szczególności są one związane z zachowaniem odpowiednich odległości od linii energetycznej do budynku mieszkalnego.
Trudności w zagospodarowaniu terenu z liniami średniego napięcia
Linia średniego napięcia służy do dystrybucji energii na określonym obszarze, na przykład, do zasilania budynków zlokalizowanych przy jednej ulicy. Dawniej stosowane były linie o napięciu od 40 do 60 kV, dziś zwykle napięcie wynosi od 15 do 20 kV. Linia średniego napięcia przebiegająca przez działkę może utrudnić budowę domu, szczególnie w przypadku działek o mniejszej powierzchni. Obowiązujące w Polsce przepisy mówią, że odległość budynku od kablowej linii średniego napięcia od 1 do 45 kV musi wynosić co najmniej 5,2 metra, natomiast napowietrznej - nie mniej niż 3 metry. Dlatego budowa domu na małej działce, w sąsiedztwie linii średniego napięcia może okazać się trudnym wyzwaniem.
Warunkowy zakup nieruchomości pod liniami energetycznymi
Obecność linii energetycznej na działce w oczywisty sposób może wpłynąć nie tylko na atrakcyjność, ale nawet opłacalność całej inwestycji. Dlatego warto wiedzieć, że obecność linii dystrybucyjnych może być przedmiotem warunkowego zakupu nieruchomości. Co ważne, dotyczy to działek zarówno objętych, jak i nieobjętych miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli linia średniego napięcia przebiega przez działkę lub jest zlokalizowana w małej odległości, można uzyskać informację o tym, w jaki sposób zmodyfikować plan lokalizacji domu, aby uzyskać odpowiednią odległość od linii energetycznej.
Ustanowienie służebności przesyłu
Szczególnie kłopotliwe są napowietrzne linie średniego napięcia. Mogą uniemożliwiać prawidłowe posadowienie budynku, ponadto mało estetyczne słupy nie pozwalają na uzyskanie oczekiwanego efektu wizualnego. Przeniesienie w inne miejsce lub całkowite usunięcie linii średniego napięcia z działki może nie być jednak możliwe. Na działce mogła zostać ustanowiona służebność przesyłu. W przypadku braku pewności należy sprawdzić czy zakład energetyczny ma tytuł prawny do korzystania z gruntu. W tym celu warto sprawdzić wpisy w księdze wieczystej nieruchomości. W Polsce nie istnieje co prawda obowiązek dokonywania takich wpisów, ale może być to pierwszy krok do ustalenia stanu faktycznego.
Budowa przy liniach energetycznych
Zasiedzenie służebności i wynagrodzenie
Należy zwrócić uwagę, że w wielu przypadkach, po wielu latach użytkowania przez dostawcę energii, dochodzi do zasiedzenia służebności przesyłu na podstawie wyroku sądowego. W ten sposób właściciel sieci nabiera podstaw do legalnego korzystania z terenu i kontynuowania przesyłu energii elektrycznej. Jeżeli konieczna jest przebudowa linii na danej działce, jej właściciel musi wystąpić o warunki przebudowy do gestora sieci. Drugi wariant, to ubieganie się o stosowne wynagrodzenie za obecność linii dystrybucyjnej na działce.
Jeżeli zakład energetyczny realizuje przesyłanie energii bez tytułu prawnego, mamy nową możliwość w postaci zgłoszenia wniosku o zmiany przebiegu linii lub jej usunięcia. Odpowiednie pismo należy kierować bezpośrednio do właściciela instalacji. W przypadku braku kontaktu lub odmowy uwzględnienia żądania, jedyną możliwością dochodzenia swoich praw staje się droga sądowa. Należy wytoczyć powództwo o usunięcie urządzeń energetycznych z nieruchomości lub ich przebudowę. Należy podkreślić, że w ten sposób przerywamy także bieg zasiedzenia, jeśli jeszcze nie nastąpiło.
Bezpieczeństwo mieszkańców budynku
Niektórzy mogą mieć wątpliwości czy linia energetyczna przeprowadzona w pobliżu lub na ich posesji nie będzie miała negatywnego wpływu na zdrowie, zwłaszcza w długim okresie. Należy rozwiać te obiekcje. Mimo różnych potocznych opinii, nie istnieją żadne wiarygodne dane lub badania potwierdzające, że linia średniego napięcia, a nawet wysokiego napięcia, może być szkodliwa dla osób użytkujących nieruchomość. Szczególne względy bezpieczeństwa należy zachować z uwagi na możliwość porażenia prądem elektrycznym. W żadnym razie nie grożą nam natomiast dolegliwości takie jak bóle głowy czy bezsenność.
Jak widać, budowa domu na terenie, na którym przeprowadzona jest linia średniego napięcia, stwarza pewne niedogodności dla inwestorów. Nie jest to jednak sytuacja uniemożliwiająca realizację planu budowy. Trzeba jednak zadbać o spełnienie wymogów formalnych oraz rozwiązać konflikt interesów z zakładem energetycznym. Budynek będzie mógł być wtedy eksploatowany bez przeszkód, a cały teren nieruchomości zostanie urządzony zgodnie z oczekiwaniami mieszkańców.