Oleje transformatorowe
Transformatory to urządzenia przekształcające energię elektryczną, przy niewielkich stratach mocy (napięcie może zostać zmienione na niższe, wyższe lub pozostać takie samo). Urządzenia te podczas pracy wytwarzają duże ilości energii w postaci ciepła. Dlatego, wymagają stosowania złożonych środków chemicznych, które będą skutecznie chłodzić mechanizm urządzenia. Funkcję taką pełnią różnego typu oleje transformatorowe. Są to substancje chłodzące, a ponadto działają jako izolatory. Dzięki nim ciepło z różnych elementów urządzenia jest odprowadzane, a transformator może pracować bezawaryjnie przez długi czas. Czym jeszcze charakteryzują się oleje transformatorowe?
Skuteczne działanie w zmiennych temperaturach
Oleje transformatorowe są potrzebne do odprowadzania części energii cieplnej podczas pracy maszyny. Zapewnia to sprawne działanie oraz funkcjonowanie transformatora w zmiennych temperaturach. Ich użycie pozwala również uzyskać mniejsze straty sieciowe energii, czyli różnice między energią wprowadzoną do sieci a energią z niej odebraną. Olej jako środek chłodzący musi być odporny na działanie wysokiej temperatury, która nie powinna prowadzić do jego utleniania lub degradacji. W praktyce olej może pracować zarówno w niskich, jak i wysokich temperaturach.
Lepkość i wytrzymałość dielektryczna oleju
Oleje transformatorowe są cieczami nietoksycznymi, odpowiednio gęstymi, aby mogły wnikać w każdą przestrzeń, ale nie osadzać się na elementach maszyn. Właściwości oleju transformatorowego powinny gwarantować doskonałe zabezpieczenie metalowych części przed ścieraniem oraz korozją. Jego istotnym parametrem jest lepkość, która zapewnia dobre smarowanie i nie może gwałtownie zmieniać się w wysokich temperaturach. Ponadto, oleje transformatorowe powinny charakteryzować się odpornością na natężenie pola elektrycznego, a więc mieć dużą wytrzymałość dielektryczną. Dzięki temu produkty te mogą być skutecznymi izolatorami.
Inne parametry oleju transformatorowego
Inne ważne parametry olejów transformatorowych to zawartość wody oraz temperatura płynięcia. Woda ma bezpośrednie przełożenie na właściwości elektroizolacyjne. Temperatura płynięcia oznacza natomiast najmniejszą wartość, przy której występuje przemieszanie. Podczas wybierania oleju warto zwrócić uwagę także na takie kwestie jak: jego kwasowość, napięcie przebicia oraz temperatura zapłonu. Ta ostatnia powinna być wysoka, co pozwala zachować wysoki poziom bezpieczeństwa podczas użytkowania maszyn.
Charakterystyka oleju transformatorowego
Oleje wytwarzane na bazie ropy naftowej
Dostępne na rynku oleje transformatorowe są produkowane na bazie różnych składników. Najczęściej spotykane są jednak produkty wytwarzane na drodze obróbki ropy naftowej. Mają dużą płynność oraz wartość napięcia przebicia. Dzięki temu zapewniają najbardziej skuteczne odprowadzanie ciepła i nasycenie izolacji. Tego rodzaju produkty są nazywane także olejami mineralnymi. Charakteryzują się długim czasem rozkładu biologicznego, dlatego mogą prowadzić do zanieczyszczenia środowiska naturalnego.
Oleje transformatorowe syntetyczne
Na rynku dostępne są również oleje syntetyczne. Są wytwarzane na bazie estrów, a w ich skład wchodzą także: węgiel, tlen i wodór. Tego rodzaju olej transformatorowy jest dużo bardziej przyjazny dla środowiska, bo produktami jego rozpadu jest wyłącznie woda i dwutlenek węgla. Ma natomiast nieco gorsze właściwości termiczne, głównie z uwagi na wyższą lepkość. Poza tym oleje syntetyczne mają niską temperaturę płynięcia oraz wysoką temperaturę zapłonu.
Sprawność i trwałość transformatorów
Warto dodać, że właściwości oleju transformatorowego pozwalają na jego wykorzystanie w różnych urządzeniach elektrycznych, bez obawy o uszkodzenie lub występowanie zwarć. Ma dużą gęstość, a więc działa jak izolator i pozwala zwiększyć bezpieczeństwo podczas działania transformatora. Ponadto, zdolność do odbierania i oddawania ciepła powoduje, że olej jest chłodziwem chroniącym przed przegrzewaniem się elementów konstrukcyjnych urządzenia. Dzięki temu wpływa pozytywnie na jego trwałość, sprawność i ogólny czas działania.